ΤΑ ΜΕΙΖΟΝΑ ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΑ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Του Ιατρού Αλλεργιολόγου Ενηλίκων - Παίδων Γιαννάκη Ν. Γεώργιου

Καθώς η Άνοιξη πλησιάζει ολοένα και περισσότερο η συγκέντρωση των αεροαλλεργιογόνων στην ατμόσφαιρα αυξάνεται.

Έτσι, ενώ η άνοιξη για πολλούς ειναι η εποχή της εξοχής, για άλλους είναι η εποχή της επίμονης συμπτωματολογίας απο την μύτη (καταρροή, συμφόρηση (μπούκωμα), φτέρνισμα) ή / και από τα μάτια (κνησμός, οίδημα, δακρυρροια) ή / και από τους πνεύμονες (άσθμα).

Με τον ορο αεροαλλεργιόγονα, εννοούμε τα αλλεργιογόνα που μέσω της εισπνοής προκαλούν όλη την πιο πάνω συμπτωματολογία.

Διακρίνονται κυρίως σε 2 κατηγορίες:
♦ στα εξωοικιακά ( γύρεις από δέντρα, φυτά, μύκητες) και
♦ ενδοοικιακά (ακάρεα οικιακής σκόνης), επιθήλια κατοικίδιων ζώων (γάτας, σκύλου), κατσαρίδα, μύκητες).

Η καταταξη των κυριοτερων υπευθυνων γυρεων για την Ευρώπη που προερχονται απο τα αντιστοιχα φυτα γινεται σε 3 ομαδες:
• τα αγροστωδη (grasses)
• τους θαμνους-ζιζανια-αγριοβοτανα (weeds)
• ta δεντρα (trees)

Η συγκεντρωση των γυρεοκοκκων στην ατμοσφαιρα συσχετιζεται στενα με τις καιρικες συνθηκες. Τις ψυχρες και βροχερες ημερες η συγκεντρωση ειναι χαμηλη (οποτε εχουμε και ηπιοτερη συμπτωματολογια), ενω τις ζεστες ημερες που χαρακτηριζονται απο ξηροτητα και επικρατουν ανεμοι, η συγκεντρωση ειναι υψηλη οποτε και η συμπτωματολογια πιο εντονη.

Στην μεσογειακη ζωνη της Ευρώπης οι κυριοτερες γυρεις που ενοχοποιουνται για την προκληση αναπνευστικης αλλεργιας ειναι απο το περδικακι, ελια, αγροστωδη, κυπαρισσι.

◊ Eξωοικιακά Αλλεργιογόνα ( γύρεις απο δέντρα, φυτά, μύκητες )

Περδικάκι (parietaria)

Αναπτυσσεται σε ερειπια, κατα μηκος των δρομων και θεμελιων σπιτιων. Παραγει σημαντικες ποσοτητες γυρης. Ανθιζει σχεδον ολο το ετος με ιδιαιτερη εξαρση απο τα μεσα Φεβρουαριου μεχρι και τους θερινους μηνες. Αποτελει μια απο τις σπουδαιοτερες αλλεργιογονες γυρεις στην Ελλαδα και στις χωρες της βορειου Μεσογειου.

Ελιά

Λόγω της ευρυτατης καλλιεργειας, αποτελει σημαντικο αλλεργιογονο για τον ελλαδικο χωρο. ανηκει στην οικογενεια των ελαιοειδων μαζι με τον φραξο, το λιγουστρο, το γιασεμι. Έχει παρατηρηθει σημαντικη διασταυρουμενη ευαισθησια αναμεσα στα ειδη της οικογενειας των ελαιοειδων.η κυκλοφορια των γυρεων των ελαιοειδων φυτων εντοπιζεται στις αρχες Μαρτιου, με μεγιστο εμφανισης απο τα μεσα μαιου εως και τις αρχες Ιουνιου.

Αγροστώδη (φωτό timothy grass)

Η αγριαδα (cynodon dactylon ή bermuda grass), το κριθαρι (hordeum vulgare), to λολιο το πολυετες (lolium parenne), φλεως ο λειμωνιος (timothy grass), αποτελουν μερικα απο τα πιο γνωστα ειδη αγροστοδων που απαντουν στον ελλαδικο χωρο.η ανθοφορια αρχιζει απο τον απριλιο και διατηρειται σε σημαντικα επιπεδα μεχρι και το τελος Ιουνιου.

Κυπαρίσσι

Ανήκει στην οικογενεια των κυπαρισσοειδων η οποια περιλαμβανει δεντρα ανορθουμενα κατακορυφα ή θαμνους αειθαλεις. η ανθοφορια αρχιζει απο τα τελη ιανουαριου με σημαντικες πυκνοτητες απο τις αρχες Φεβρουαριου μεχρι και Μαιο.

Χηνοποδιο ή Λουβουδια (chenopodium album)

Ποωδες φυτο με φυλλα και ανθη κατα εναλλαγη. Ανηκει στην οικογενεια chenopodiaceae (χηνοποδιωδη), η οποια περιλαμβανει επισης το αλμυρικι, το τευτλο, το σπανακι. Η αλλεργιογονικοτητα του φυτου ειναι αρκετα υψηλη. Ανθοφορει απο Μαιο εως και Σεπτεμβριο.

Πεντάνευρο

Ανήκει στην οικογένεια plantaginaceae. Η ανθοφορια του ειναι απο Μαιο εως και Σεπτεμβριο

Αμβροσία (ambrosia) και αψιθιά (artemisia)

Ανήκουν στην οικογενεια των compositae (συνθετα). Η ανθοφορια τους ειναι απο Ιουλιο μεχρι και Σεπτεμβριο. Φυονται σε διαταραγμενα εδαφη και χερσες αγροτικες εκτασεις σαν ζιζανια. Επειδη και τα δυο γενη στην Ελλαδα δεν εμφανιζουν μεγαλες συγκεντρωσεις γυρεοκοκκων, η αλλεργιολογικοτητα τους ειναι αρκετα μειωμενη.

◊ Ενδοοικιακά αλλεργιογόνα

Πηγές ενδοοικιακων αλλεργιογονων θεωρουνται τα ακαρεα, η γατα, ο σκυλος, η κατσαριδα. Παραγοντες που ευνοουν την αυξηση των αλλεργιογονων αυτων ειναι κυριως η χρηση επιπλωσης με υφασματα, οι μεγαλες επιφανειες χαλιων και υφασματων καθως και η κεντρικη θερμανση.

Ακαρεα οικιακης σκονης (dermatophagoides pteronyssimys kai dermatophagoides farinae)

Αποτελουν τα κυρια αλλεργιογονα του ενδοοικιακου περιβαλλοντος. Βρισκονται σε αφθονια εκει οπου συγκεντρωνεται η σκονη οπως σε χαλια, επιπλα, υφασματα, κλινοσκεπασματα. Κυρια τροφη τους ειναι το υλικο της απολεπισης της ανθρωπινης επιδερμιδας. Συνθηκες αναπτυξης αποτελουν η υγρασια 75-80% και θερμοκρασια 25-30.
Τα μειζονα αλλεργιογονα των ακαρεων βρισκονται στα κοπρανωδη σωματιδια που αποβαλλονται απο το πεπτικο τους συστημα. Η μεγαλυτερη εκθεση στα αλλεργιογονα των ακαρεων γινεται κατα την διαρκεια του υπνου οπου και υπαρχει αμεση επαφη με τα υλικα στα οποια διαβιωνουν τα ακαρεα.

Κατοικίδια ζώα

Αποτελουν σημαντικη πηγη αλλεργιογονων. Το μειζον αλλεργιογονο της γατας παραγεται κυριως απο τους σιελογονους αδενες του ζωου και ανευρισκεται στο τριχωμα του λογω της συνηθειας του να γλειφει τις τριχες του. Το αλλεργιογονο της γατας ειναι μικρο και αιωρειται ευκολα, ετσι παραμενει στον αερα του δωματιου για μεγαλο χρονικο διαστημα. Αυτο εξηγει την αμεση εκδηλωση των συμπτωματων απο τους αλλεργικους στη γατα, καθως βρισκονται στον ιδιο χωρο, χωρις να απαιτειται αμεση επαφη με το τριχωμα.
Το αλλεργιογονο του σκυλου διαθετει παρομοια αεροδυναμικα χαρακτηριστικα με αυτο της γατας. Ωστοσο, η αλλεργια στον σκυλο ειναι λιγοτερο συχνη.

Μύκητες

Ανευρισκονται και στο εξωοικιακο (αλτερναρια, κλαδοσποριο) αλλα και στο ενδοοικιακο (ασπεργιλλος) περιβαλλον. Παραγουν μεγαλο αριθμο απο σπορους οι οποιοι καθιστανται αερομεταφερομενοι και εισπνεομενοι. Οι σποροι αυτοι με την μικρη τους σχετικα διαμετρο ενοχοποιουνται κυριως για την προκληση του ασθματος. Οι υγρες κλιματολογικες συνθηκες ευνοουν την αναπτυξη εξωοικιακων μυκητων. Σε περιοχες με θερμο και υγρο κλιμα, οι μυκητες ειναι παροντες σχεδον κατα την διαρκεια ολου του ετους. Στις ευκρατες περιοχες οι σποροι της αλτερναρια και του κλαδοσποριου παρουσιαζουν υψηλη συγκεντρωση στην ατμοσφαιρα τους μηνες Αυγουστο και Σεπτεμβριο.

OGIBiz Website